Wat is de nachtschadefamilie?

De nachtschadefamilie is een grote plantenfamilie. Ze omvat tussen 1000 en 2700 soorten in 100 geslachten (bron). De planten die erin voorkomen zijn dus allemaal min of meer nauw aan elkaar verwant. De botanische naam van de familie is Solanaceae.

Zwarte nachtschade bloemen
De vorm van de bloemen laat duidelijk zien dat de zwarte nachtschade verwant is aan de aardappel.

Groeien de soorten van de nachtschadefamilie alleen in de nacht of alleen in de schaduw?

Geen van beide. Net als veel andere planten groeien de soorten van de nachtschadefamilie zowel overdag als ’s nachts. Sommige zijn aangepast aan een leven in de schaduw. De populaire zwarte nachtschade koloniseert bijvoorbeeld zonnige tot schaduwrijke locaties. De gewone tabaksplant (Nicotiana tabacum) daarentegen houdt van lichte tot zonnige locaties en gedijt niet echt goed in de schaduw.

bloemen gewone tabaksplant Nicotiana tabacum
De bloemen van de gewone tabaksplant (Nicotiana tabacum).

Zijn alle planten van de nachtschadefamilie eetbaar?

De vruchten van veel soorten van de nachtschadefamilie zijn eetbaar. De bekendste zijn waarschijnlijk de soorten van het geslacht Solanum. Naast de tomaat (Solanum lycopersicum) en de aardappel (Solanum tuberosum) omvat dit ook de pepino (Solanum muricatum).

Opgemerkt moet worden dat bij deze planten alleen de rijpe vruchten eetbaar zijn. In het geval van de aardappel zijn het alleen de knollen die in de grond groeien en niet de kleine groene bessen.

Tomaten plant groeit in het wild
Tomaten plant groeit in het wild.

Paprika’s en aubergines zijn ook populaire gewassen in deze familie.

Planten uit de nachtschadefamilie dienen ons echter niet alleen als voedsel. Van sommige soorten wordt gezegd dat ze een bedwelmende en genezende werking hebben. De bessen van wolfskers (Atropa belladonna) kunnen in grote hoeveelheden dodelijk zijn.

In het geval van de zwarte nachtschade, die inheems is in Nederland, is er tegenstrijdige informatie over de giftigheid van de bessen. Daarom is mijn tip om niets onbekends te eten dat groeit in het bos, op het weiland of langs de kant van de weg.

bloemen van bitterzoet en doornappel
De bloemen van bitterzoet (boven) en doornappel (onder).

Hoe zien planten van de nachtschadefamilie eruit?

Wat de meeste soorten van de nachtschadefamilie gemeen hebben, zijn hun vijf bloemblaadjes. Deze kunnen aan de basis vergroeid zijn.

Voor de rest geldt hetzelfde als voor andere grote plantenfamilies: er zijn eenjarige en meerjarige soorten. Daarnaast behoren vaste planten, struiken en bomen ook tot de nachtschadefamilie.

Bilzekruid Hyoscyamus niger
Bilzekruid (Hyoscyamus niger)

Kenmerken:

Andere planten uit de Nachtschadefamilie (Solanaceae)