Wat zijn Lemnoideae?

Eendenkroos in een potje
Wortelloos kroos in een potje

Dat de aronskelkfamilie meer te bieden heeft dan kleurrijke hipsterplanten, blijkt uit de soorten van de onderfamilie Lemnoideae, in Nederland bekend als de eendenkroosfamilie. Hiertoe behoort bijvoorbeeld het populaire eendenkroos (Lemna minor).

Wolffia arrhiza en Lemna minor
Vergelijking van de grootte van Wolffia arrhiza en Lemna minor.

Wat zijn Lemnoideae?

De Lemnoideae zijn nauw verwante drijvende planten. Ondanks hun kleine formaat, kunnen ze ook bloeien. Het hierboven afgebeelde wortelloze kroos is slechts 0,5 tot 1,5 millimeter lang.

Naast de geslachten Lemna, Wolffia en Spirodela omvat de Lemnoideae de geslachten, Landoltia en Wolffiella, maar er zijn geen Nederlandse namen voor hun soorten.

Eendenkroos in een rivier
Met eendenkroos bedekte rivier.

Wie zijn Lemnoideae?

Hieronder wil ik drie in Nederland inheemse planten uit deze onderfamilie voorstellen.

Wortelloos kroos (Wolffia arrhiza)

Wolffia arrhiza wortelloos kroos

De Wortelloos kroos is een fascinerende plant, waarvan de bladeren slechts maximaal 1,5 millimeter lang worden. Ondanks zijn kleine formaat, kan hij bloeien. Die ik helaas niet kan documenteren, daar mijn fotoapparatuur daarvoor niet toereikend is.

Het natuurlijke verspreidingsgebied van Wolffia arrhiza omvat de meeste Europese en vele Afrikaanse landen, alsmede de Kaukasus en West-Azië (bron). Het is in andere regio’s geïntroduceerd.

In het aquarium kan de Wortelloos kroos worden gehouden als de Klein kroos. Hij wordt niet gegeten door de amerikaanse posthoornslak (Planorbella duryi) en de zebra-appelslak (Asolene spixi).

Kleine kroos (Lemna minor)

Lemna minor

Kleine kroos is ook een bloeiende plant. De bladeren kunnen iets minder dan een centimeter lang worden. Hij leeft in stilstaand en langzaam stromend water. Omdat het door eenden zou worden gegeten, wordt het ook wel eendenkroos genoemd.

Het natuurlijke verspreidingsgebied van Lemna minor bestrijkt bijna het gehele noordelijk halfrond (bron).

Lemna minor plant zich voort door deling en kan het oppervlak van watermassa’s snel overwoekeren.

Kleine kroos

Het kan ook snel groeien in het aquarium en moet dan regelmatig worden afgeschuimd, zodat de onderwaterplanten ook een beetje licht krijgen.

Voor aquaria zonder technische uitrusting is het een goede waterfilter, vaak in combinatie met de Guadeloupe zeemeermin (Najas guadalupensis), die tegen weinig licht kan.

Hoewel hij vrij weinig eisen stelt en robuust is, heeft de Klein kroos een minimum aan voedingsstoffen nodig. Ik heb verschillende malen geprobeerd het in glazen potten te kweken, maar zonder succes.

Veelwortelig kroos (Spirodela polyrhiza)

Veelwortelig kroos

Vergeleken met de Wortelloos kroos, is de Veelwortelig kroos een reus. De bladeren kunnen een diameter tot een centimeter bereiken. De wortels worden ook tot een centimeter lang.

Met uitzondering van Australië en Nieuw-Zeeland, en van de poolkappen, komt Spirodela polyrhiza van nature bijna overal ter wereld voor.

Spirodela polyrrhiza

Eendenkroos op een rivieroever